Od najmłodszych lat rodzice i nauczyciele kierują uwagą dziecka na kwestie, wydarzenia i umiejętności, które muszą poznać, zrozumieć, nauczyć się.
Na to czy nabędą nową umiejętność i jaki będzie jej poziom wpływa wiele czynników, jednak rola uwagi wydaje się być kluczowa. Zaczyna się w rozpoznawaniu twarzy przyjaciela, słuchaniu ulubionego utworu, znajomości własnego imienia czy ciepłego uczucia, gdy widzimy kogoś kogo kochamy.
Uwaga działa w porozumieniu z wieloma innymi procesami, które dzieją się równolegle w naszym umyśle. Mam na myśli widzenie, słyszenie, poznawanie, odczuwanie. Mimo, że istnieją różne modele i rodzaje uwagi – działają one synergicznie i odseparowanie ich jest niemalże niemożliwe. To kolejny dowód na to, że człowiek musi być traktowany jako całość a dbanie o siebie i swoje funkcjonowanie będzie przekładało się na niwelowanie trudności z koncentracją oraz wspieranie prawidłowego rozwoju mowy i komunikacji.
Aby wiedzieć jak radzić sobie z trudnościami w koncentracji należy poznać jej mechanizm. o umiejętność skupienia się, dnia
Koncentracja to umiejętność skupienia się, skierowaniu uwagi, świadomości na daną myśl, przedmiot, zagadnienie, osobę, wydarzenie, zjawisko i utrzymanie tego stanu w czasie. Uwaga polega na selekcjonowaniu bodźców ze świata zewnętrznego, czyli redukcji nadmiaru informacji. To również czujność i gotowość do działania. To dzięki powyższym umiejętnością możemy wyodrębnić najważniejsze zadanie do wykonania, obrać cel, rozplanować drogę do jego osiągnięcia i w końcu - zrealizować go.
Uwaga i koncentracja są więc niezbędne w procesie zabawy i nauki. Jak wszystkie funkcje naszego umysłu rozwijają się i zmieniają. Do około 3 r. ż dominuje uwaga mimowolna czyli reakcja na nagły, niespodziewany i ważny dla dziecka bodziec. Stopniowo kształtuje się uwaga dowolna, która ułatwia zrozumienie i wykonywania poleceń. U trzy latka skupienie może trwać od 5 do 15 minut. Czterolatek potrafi skoncentrować się około 20 minut a sześciolatek - 40 minut. Co ciekawe, czynności narzucone przez kogoś zmniejszają czas skupienia się nawet o połowę. Warto uwzględnić również porę dnia. Uwaga bywa mianowicie różna w zależności od stopnia zmęczenia czy pobudzenia.
Co więc zrobić, aby wspierać dziecko w rozwijaniu koncentracji a przy tym w rozwoju mowy ?
Stosować atrakcyjne zabawy, które zaangażują dziecko poznawczo i multisensorycznie.
Należy pamiętać, żeby nie wymagać od pociechy 1,5 godzinnego skupienia na jednej czynności.
Wykorzystywać ruch, który będzie zwiększał pobudzenie układu nerwowego ! (pamiętajmy jednak, aby nie przesadzić)
Zwrócić uwagę na to, czy wszystkie potrzeby fizjologiczne dziecka są zaspokojone.
Stosować przerwy oraz stopniowanie trudności.
Jeśli chcesz wiedzieć więcej - zapraszam na IG https://www.instagram.com/logofraszka/ tam znajdziesz przykładowe zabawy, które możesz wykorzystać ze swoją pociechą.
Bibliografia
Stephen Grossberg, „Attention: Multiple types, brain resonances, psychological functions, and conscious states”, 2021.
Piotr Jaśkowski, „Neuronauka poznawcza. Jak móżg tworzy umysł.”, 2009.
https://www.youtube.com/watch?v=Nz9eAaXRzGg&ab_channel=TEDxTalks How to protect your brain from stress? Nicki Korteweg, 2020.
Edward Nęcka, Jarosław Orzechowski Błażej Szymura, „Psychologia poznawcza”, 2006.
Włodzisław Duch, „Neurokognitywna teoria świadomości”, 2009.