Rodzicu! Jeśli Twoje dziecko ma zatkany nos, oddycha przez usta - oznacza to, że ma nieprawidłowy tor oddechowy. Normatywna i fizjologiczna forma oddychania występuje kiedy język znajduje się na podniebieniu, zęby są w delikatnym zawieszeniu kilka mm od siebie, wargi nie są domknięte, a dziurki od nosa drożne. Jeśli coś zakłóca powyższe determinanty prawidłowego oddychania - należy działać.
Dlaczego prawidłowy oddech jest taki ważny?
Ponieważ wpływa na więcej sfer naszego życia niż mogłoby się wydawać. Przede wszystkim od jakości oddechu zależy jakość naszego życia.
Nos pełni wiele funkcji w naszym organizmie. Dzięki niemu bakterie, wirusy i drobnoustroje nie trafiają do oskrzeli czy płuc a powietrze jest ogrzewane. Jeśli dziecko oddycha ustami jego układ oddechowy pracuje zupełnie inaczej, jest bardziej narażony na infekcje tj. katar, zapalenie gardła, zapalenie krtani, zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc, a nawet astmę. Błona śluzowa w nosie nawilża wdychane powietrze, co jest szczególnie ważne np. w sezonie grzewczym, kiedy powietrze jest bardzo suche. Istotną funkcją nosa jest wyczuwanie zapachów. Są one niezwykle ważne dla rozwoju malucha. Dzięki nim poznaje on świat wielozmysłowo, jest odważniejszy, bo może eksplorować otoczenie wszystkimi zmysłami. Ewolucyjnie ośrodek węchu jest ściśle powiązany z ośrodkami odpowiadającymi za pamięć, co jest niezwykle ważne dla uczenia się.
Oddychanie ustami wpływa na obniżenie jakości snu przez co dzieci mogą być bardziej drażliwe i zmęczone. Należy obserwować, czy dziecko nie chrapie, nie miewa bezdechów nocnych, które również są oznaką nieprawidłowości w procesie oddychania. Sen jest niezwykle ważny dla regeneracji organizmu. Kiedy nie dostarczamy mu odpowiedniej ilości odpoczynku funkcje poznawcze tj. pamięć, koncentracja, uwaga mogą ulegać znacznemu obniżeniu.
Długotrwałe oddychanie ustami powoduje nieprawidłowości w rozwoju zarówno aparatu artykulacyjnego (język, wargi, zgryz, podniebienie), jak i całej twarzoczaszki. W konsekwencji pozycja spoczynkowa języka, funkcje jamy ustnej oraz wymowa wielu głosek są zaburzone. Pozycja głowy jest ściśle skorelowana z pozycją miednicy, co za tym idzie postawą całego ciała. Dzieci oddychające torem ustnym będą w grupie ryzyka wystąpienia wad postawy oraz wad zgryzu. Co więcej, dzieci oddychające ustami są bardziej podatne na rozwijanie się próchnicy oraz infekcji jamy ustnej.
Przyczyn oddychania przez usta może być wiele. Zaliczyć do nich można: wady anatomiczne w obszarze jamy ustnej tj. skrócone wędzidełko języka, nieprawidłowy dobór smoczka, zbyt długie i zbyt częste używanie smoczka, obniżone napięcie mięśniowe, nieprawidłowa pozycja spoczynkowa języka i warg, przewlekła niedrożność nosa wywołana np. powiększeniem trzeciego migdała lub/ i migdałków podniebiennych, krzywą przegrodą nosową.
Rodzicu, nie czekaj - działaj. Jeśli Twoje dziecko ma nieustannie zatkany nos, oddycha buzią, ma zapadniętą klatkę piersiową, nie mówi, mówi bardzo niewyraźnie, koncentruje się na bardzo krótko, jest nadwrażliwe, męczliwe, źle śpi - skonsultuj się z neurologopedą i/ lub fizjoterapeutą/ osteopątą oraz laryngologiem.
Autor: mgr Łucja Budzyńska